My i my opowiesci o chinach i Polsce

Moje zwi??zki z Chinami i Chińczykami Longin Pastusiak Moje zwi??zki z Chinami i Chińczykami zacz????y si?? od kontaktów z chińskimi studentami i stopniowo rozszerza??y si?? na czytanie ksi????ek o Chinach, na podejmowanie tematyki chińskiej w moich pracach badawczych i publikacjach, wizyty w Chinach w ramach bilateralnej wspó??pracy naukowej. Kiedy przez 15 lat (1991-2005) by??em pos??em w Sejmie RP oraz marsza??kiem Senatu utrzymywa??em bliskie wi??zi parlamentarne z moimi odpowiednikami chińskimi. Do powy??szych zwi??zków z Chinami pragn?? doda?? moje wi??zi rodzinne. Moja córka Aleksandra Pastusiak ukończy??a sinologi?? na Uniwersytecie Warszawskim. Studiowa??a równie?? w Pekinie, a obecnie prowadzi przedsi??biorstwo promuj??ce wspó??prac?? handlow?? z Chinami. Jej córka, a moja wnuczka, Klara obecnie studiuje na uniwersytecie w Pekinie. Jak wi??c z powy??szego wynika mój ??yciorys zarówno naukowy jak rodzinny jest bogaty w wi??zi i kontakty z Chinami i Chińczykami. Moje pierwsze kontakty z Chińczykami zacz????y si?? we wrze??niu 1954 roku kiedy rozpoczyna??em studia na Uniwersytecie Warszawskim. Dosta??em wówczas przydzia?? do zamieszkania w Domu Studenckim w Warszawie przy ulicy Kickiego. Kiedy si?? tam zjawi??em kierownik tego domu studenckiego zapyta??, czy znam j??zyk angielski. Kiedy uzyska?? pozytywn?? odpowied?? zaproponowa?? abym zamieszka?? w pokoju razem z dwoma studentami chińskimi, którzy nie znaj?? jeszcze j??zyka polskiego, ale – b??dziesz móg?? – powiedzia?? – porozumie?? si?? z nimi w j??zyku angielskim. Oczywi??cie zgodzi??em si?? i przez jeden rok mieszkali??my razem. Jeden z nich, Pei Yuanying zosta?? pó??niej ambasadorem Chińskiej Republiki Ludowej w Polsce (sierpień 1987 – kwiecień 1992). Oczywi??cie wznowili??my przyjazne kontakty i owocn?? wspó??prac?? w czasie jego misji dyplomatycznej w Polsce. W latach 1963 – 2004 pracowa??em w Polskim Instytucie Spraw Mi??dzynarodowych w Warszawie. Zajmowa??em si?? g??ównie sprawami amerykańskimi oraz globalnymi problemami. Trudno jednak zajmowa?? si?? t?? problematyk?? nie uwzgl??dniaj??c roli Chin w polityce ??wiatowej. Dlatego problematyka chińska znajdowa??a zawsze miejsce w moich amerykanistycznych ksi????kach. Oto kilka przyk??adów. W trzytomowym dziele p.t. ??Prezydenci Stanów Zjednoczonych od G. Waszyngtona do D. Trumpa” (Warszawa 2018) du??o miejsca po??wieci??em polityce prezydentów USA wobec Chin. W ksi????ce p.t. ??Dyplomacja Stanów Zjednoczonych (XVIII-XIX w.)” s?? mi??dzy innymi rozdzia??y p.t. Pierwsze kontakty z Chinami, oraz Dyplomacja amerykańska w Chinach. W swojej najnowszej ksi????ce p.t. ??Donald Trump. Pierwszy taki prezydent.” (Warszawa 2019) po??wi??ci??em sporo uwagi krytycznej polityce prezydenta Trumpa wobec Chin. W ksi????ce tej znajduje si?? pozytywna ocena konstruktywnej polityki Chin wobec USA na tle niestabilnej polityki zagranicznej obecnego prezydenta USA. Oprócz opracowań ksi????kowych tematyce chińskiej po??wi??ca??em wiele artyku??ów naukowych i publicystycznych. W??ród artyku??ów naukowych przyk??adowo wymieni?? m.in. ??Uwagi o miejscu Chin w strategii politycznej Stanów Zjednoczonych” (1980), ??Chiny w polityce Stanów Zjednoczonych” (2010), ??Prezydenci amerykańscy wobec Chin od Trumana do Obamy” (2014), ??Polsko-Chińskie strategiczne partnerstwo” (2018). Moje wi??zi z Chinami obejmuj?? równie?? kontakty z uczelniami chińskimi. Jako pose?? na Sejm i marsza??ek Senatu do dzi?? pami??tam konstruktywne i przyjazne rozmowy z parlamentarzystami i politykami chińskimi. Jako przewodnicz??cy Rady Naukowej Stowarzyszenia ??Dom Polski” uczestniczy??em w spotkaniach i konferencjach organizowanych przez chińskie stowarzyszenie CAFIU. Podejmowali??my równie?? przedstawicieli ró??nych chińskich organizacji odwiedzaj??cych Polsk??. Pragn?? tutaj przytoczy?? fragment mojego artyku??u p.t. ??Polska – Chiny. Wszechstronne strategiczne partnerstwo” opublikowanego przez Stowarzyszenie ??Dom Polski” Informator nr 6, 2018 r. Od proklamowania Chińskiej Republiki Ludowej 1 pa??dziernika 1949r. Polska utrzymywa??a i rozwija??a przyjazne i wszechstronne stosunki z Chinami. Po transformacji ustrojowej w Polsce w 1989r. Chiny zaj????y postaw?? wyczekuj??c?? przygl??daj??c si?? przemianom w Polsce. Nowe rz??dy polskie równie?? skierowa??y sw?? uwag?? na rozwój stosunków z Uni?? Europejsk?? i ze Stanami Zjednoczonymi zaniedbuj??c inne regiony ??wiata. O??ywienie zainteresowania Chin wspó??prac?? z Europ?? ??rodkowo-Wschodni?? nast??pi??o wyra??nie na pocz??tku drugiej dekady obecnego stulecia. Chińczycy jakby na nowo zacz??li odkrywa?? Europ?? ??rodkowo-Wschodni??, co mia??o s??u??y?? realizacji zapo??yczonych od Amerykanów dwóch poj????: ??marzeniu chińskiemu” i uzasadnieniu, ??e XXI wiek jest ??chińskim wiekiem”. Na pocz??tku obecnej dekady dwa fundamentalne dokumenty okre??li??y zakres i form?? stosunków Chin z państwami Europy ??rodkowo-Wschodniej (E??W), w tym równie?? z Polsk??. Pierwszy dokument to ??Dwana??cie kroków na rzecz promocji i przyjaznej wspó??pracy Chin z państwami Europy ??rodkowo-Wschodniej” og??oszony przez ówczesnego premiera Chin Wen Jiabao w Warszawie 26 kwietnia 2012r. Drugi dokument to ??Wytyczne bukaresztańskie dotycz??ce wspó??pracy pomi??dzy Chinami oraz państwami Europy ??rodkowo-Wschodniej”. Dokument ten zosta?? przyj??ty 26 listopada 2013 r. na spotkaniu premiera Chin Li Keqianga z przywódcami 16 państw E??W. W spotkaniu tym uczestniczy?? ówczesny premier Polski Donald Tusk. Obydwa dokumenty s?? bardzo konkretne, pozbawione zwyczajowej ????wi??conej wody” i przedstawiaj?? tre??ci i formy wspó??pracy. Rz??d chiński powo??a?? sekretariat ds. wspó??pracy z państwami E??W, umiejscowiony w chińskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Wspomniane dokumenty przedstawiaj?? ambitny i kompleksowy program wspó??pracy mi??dzy dwoma obszarami oddalonymi od siebie geograficznie i równocze??nie ze sob?? blisko wspó??pracuj??cymi. Poniewa?? pojawi??y si?? w niektórych krajach Unii Europejskiej podejrzenia, ??e Chiny rywalizuj?? z Bruksel?? o wp??ywy w E??W, premier Li Keqiang mocno podkre??li?? w Bukareszcie, ??e ??pragmatyczna wspó??praca regionu E??W i Chin jest korzystna nie tylko dla obu stron, ale dla ca??ej Europy” i jest ??cz????ci?? sk??adow?? stosunków Chin z UE”. Mo??na wi??c powiedzie??, ??e formu??a wspó??pracy 1+16 jest formu???? 1+28, poniewa?? 11 spo??ród 16 państw E??W, to cz??onkowie Unii Europejskiej. Chiny proponuj?? państwom naszego regionu kompleksowy rozwój wspó??pracy gospodarczej, kulturalnej, naukowej i spo??ecznej. Wspomina si?? ??wytyczne” o ??strategicznym partnerstwie” i o ??wzmacnianiu wzajemnego politycznego zaufania” . W zwi??zku z tym, co roku odbywa?? si?? b??d?? spotkania szefów rz??dów w formule 1+16. Najwa??niejszym jest jednak oferta rozwoju stosunków gospodarczych. Premier Wen Jiabao w 2012 r. zapowiedzia?? stworzenie specjalnej linii kredytowej w wysoko??ci 10 mld USD dla państw E??W. Kredyty te, z których cz?????? b??dzie na warunkach preferencyjnych, b??d?? przeznaczone przede wszystkim na infrastruktur?? np. kolejnictwo, na wysokie i nowe technologie oraz rozwój zielonej gospodarki. Wysoko???? tego kredytu potwierdzi?? obecny szef rz??du Li Keqiang. W listopadzie 2013r. ustanowiony zosta?? fundusz wspó??pracy inwestycyjnej. Promocja handlu i inwestycji powinna wed??ug planu chińskiego doprowadzi?? do wzrostu obrotów handlowych mi??dzy obu stronami do 100 mld USD w roku 2015. W??adze chińskie b??d?? zach??ca?? swoje firmy do wspó??pracy z przedsi??biorstwami krajów E??W, aby w efekcie powsta??a w ka??dym z tych krajów strefa ekonomiczna i technologiczna. W chwili obecnej ma??o jest powi??zań typu joint venture mi??dzy przedsi??biorstwami 1+16. Do tego dochodzi wspó??praca w rolnictwie, rozwój handlu produktami rolnymi, wspó??praca finansowa, transportowa (budowa mi??dzynarodowego korytarza transportowego), w dziedzinie rozwoju ??róde?? tzw. czystej energii, czyli nuklearnej, wodnej i wiatrowej.